Tu Hành Là Trở Về Giữa Đời Thường

Người ta thường nghĩ tu là rời bỏ cuộc đời, từ chối tiện nghi, tránh xa tiền bạc, quan hệ và những chuyện “trần tục”. Nhưng đó chỉ là hiểu lầm của những ai chưa chạm được vào chiều sâu thật sự của ý thức.

Thật ra, tu hành là một hành trình rất người. Bạn vẫn sống giữa đời, vẫn làm việc, yêu thương, va vấp, tranh đấu, thất vọng, hy vọng, rồi đứng lên; chỉ khác là trong mọi chuyển động ấy, bạn dần học cách không để bản ngã lái mình vào mê lộ.

Khi bạn cố gắng trở thành “người tốt”, chính bạn đã tự dựng một bức tường vô hình giữa mình và thế giới. Khái niệm tốt lập tức kéo theo khái niệm xấu; thiện đi cùng với ác; đúng phải có sai. Một tâm trí còn phân chia không thể nhìn thấy sự toàn vẹn của đời sống. Nhiều hành động mang danh nghĩa “làm điều thiện” thật ra lại ẩn chứa nhu cầu tự khẳng định bản thân, nhu cầu cảm thấy mình cao hơn, trong sạch hơn, đúng đắn hơn. Sự tốt đẹp dựa trên cái tôi ấy chỉ là một ảo ảnh mềm mại.

Tu hành không phải là tô điểm cho bản ngã bằng màu sắc đạo đức. Tu hành là tháo hết những màu sắc ấy xuống, cho đến khi không còn gì để bám, không còn gì để chứng minh.

Điều khó nhất không phải là chịu đựng gian khổ. Con người chịu khổ quen rồi. Điều khó nhất là buông bỏ: buông bỏ quyền kiểm soát, buông bỏ những hình ảnh mà bạn nghĩ mình phải trở thành, buông bỏ những cuộc so sánh vô nghĩa, buông bỏ những giằng co giữa mong muốn và thực tại.

Buông bỏ không có nghĩa là rời khỏi đời sống. Bạn không cần bỏ công việc, bỏ gia đình, bỏ tham vọng chính đáng của mình. Bạn chỉ cần bỏ đi sự đồng hóa với tất cả những điều ấy. Giữa những lo toan về tiền bạc, giữa những lịch trình dày đặc, giữa những cuộc gặp gỡ đầy sắc thái, bạn vẫn có thể giữ cho tâm mình không bị cuốn theo. Hoa sen vẫn mọc giữa bùn, nhưng nó chưa bao giờ mang theo mùi bùn.

Khi bạn tháo bỏ từng lớp định nghĩa tự xưng: “tôi là người tốt”, “tôi phải thành công”, “tôi không được thất bại”, “tôi phải sống có giá trị”… bạn sẽ thấy mình như đang cởi bỏ từng lớp áo chật mà chính mình không nhận ra đã khoác lên từ lâu. Chỉ khi không còn bất kỳ định nghĩa nào giam giữ bạn, sự thanh tịnh nguyên sơ mới hiện ra một trạng thái không thêm, không bớt, không tăng, không giảm, không nhiễm, không tịnh. Nó chỉ lặng lẽ hiện hữu như nó luôn là.

Cuộc sống vẫn tiếp diễn. Bạn vẫn phải thanh toán hóa đơn, vẫn có ngày vui, ngày buồn, vẫn có người khiến bạn thương, có người khiến bạn nổi nóng. Tỉnh thức không biến bạn thành ai đó siêu nhiên. Nó chỉ giúp bạn không bị những điều ấy cuốn đi. Bạn vẫn sống giữa đời, nhưng không còn trôi theo đời.

Và rồi, vào một khoảnh khắc nào đó, sau những năm tháng mải miết chạy tìm thành công, danh vọng, tình yêu, sự công nhận, bạn bỗng nhận ra: thứ bạn tìm kiếm chưa từng nằm bên ngoài. Nó ở ngay trong sự tĩnh lặng sâu nhất của chính bạn.

Tu hành chân thật chẳng phải là bước lên một con đường mới, mà là quay lại con đường cũ mà bạn đã lãng quên. Không phải đi xa hơn, mà là đi sâu hơn. Không phải trở thành một người khác, mà là trở về với chính mình nguyên sơ, trong sáng, đủ đầy từ thuở ban đầu.

Cuộc sống vẫn còn đó. Nhưng ý thức đã khác.
Và khi ý thức đổi thay, toàn bộ thế giới đổi thay theo.